ارزش های سازمانی (Organisational Values) مجموعهای از باورهای اصلی سازمان هستند که تمامی اعضای سازمان به آن وفادارند. از دورانی که برنامهریزی استراتژیک در سازمانها مورد توجه قرار گرفته است، تعیین ارزشهای کلیدی یا چشماندازهای کسب و کار نیز جایگاه ویژهای پیدا کردهاند.
تعیین این ارزشها از آن جهت اهمیت دارد که بهعنوان اصول راهنما عمل میکنند. ارزش های سازمانی هدف و جهت را مشخص کرده و لحن تعاملات با مشتریان، کارکنان و سایر ذینفعان را تعیین میکنند.
هر سازمانی مجموعه ای از ارزشهای معتبر و منحصربهفرد خود را دارد. این ارزشها باید به وضوح، انتظارات از کارکنان را مشخص کنند تا آنها در تصمیمگیری یک راهنمای جامع در اختیار داشته باشند.
تاریخچه استفاده ارزش های سازمانی
چندین دهه است که در سازمانها، مجموعهای از ارزشها مورد توجه قرار میگیرد. این ارزشها سنگبنای فرهنگ سازمانی هستند و بسیاری از رفتارها در سازمان از آنها نشات میگیرند.
از زمانی که کالینز و پوراس در کتاب “ساختن برای ماندن” بهصورت عملی نشان دادند، شرکتهایی موفقیتهای بیشتری بهدست میآورند که ارزشهای سازمانی مشخصی داشتهاند، بیانیه ارزش های سازمانی بهعنوان یک سند رسمی در کسب و کارها مطرح شده است.
اجزای ارزش های سازمانی
اکثر کسب و کارها، مجموعهای از ارزشها را برای خود تعیین میکنند. اینکه این ارزشها تا چه اندازهای واقعی هستند و در سازمان مورد توجه قرار میگیرند از خود ارزش های سازمانی اهمیت بیشتری دارد.
سازمانها؛ صداقت، کارتیمی، تلاش، شفافیت، ادب، حفظ کرامت انسانی، خلاقیت، نوآوری، مسئولیتپذیری، تعامل بهتر با مشتری، افزایش رضایتمندی کارکنان و مشتریان و.. را بخشی از ارزش های سازمانی خود تعریف میکنند. این ارزشها در تمامی استراتژیها، تاکتیکها، برنامهها، اهداف و اقدامات تاثیر میگذارند و هیچ شخصی حق تعدی و عدم رعایت آنها را ندارد.
ارزشها در سازمان با گذشت زمان تغییر نمیکنند. ارزش های سازمانی تنها یک شعار تبلیغاتی نیستند، بلکه رویکرد واقعی مدیران و کارکنان سازمان به مسائل پیشرو را تعیین میکنند. صداقت در بیانیه ارزش های سازمان در تصمیمات استراتژیک تاثیر میگذارد و امکان نقد عملکرد سازمان را فراهم میآورد.
اهداف ارزش های سازمانی
برای اینکه لیستی منطقی از ارزشهای سازمانی را تهیه کنیم باید قبل از هرکاری اهدافی را تعیین کنیم که برای هر کسب و کاری اهمیت دارند:
- جاهطلبی اخلاقی: رعایت اخلاق حرفهای برای اکثر کسب و کارها اهمیت دارد. آنها تلاش دارند تا جایگاه بهتری را نسبت به سایر رقبا بر اساس تعهدات اخلاقی بهدست آورند؛
- اعتماد: کسب و کارها تمامی فعالیتهای خود را مبتنی بر اعتماد تعریف میکنند. آنها بهترین نیت را برای مشتریان، کارکنان، مدیران، شرکای تجاری و.. در نظر میگیرند. اعتماد نقش مهمی در ارزش های سازمانی و دستیابی به اهداف دارد؛
- انسانیت: انسانها فراتر از هر هدف یا هر ابزاری هستند. توجه به انسانها موجب میشود تا حمایت از کارکنان و مشتریان به شکل معناداری شکل گیرد؛
- رقابت: رقابت با دیگران در داخل یا خارج از سازمان طبیعی است. البته این رقابت به معنای گول زدن دیگران نیست. بلکه با هوشمندانه فکر کردن، سخاوت، انعطافپذیری، خلاقیت، نوآوری و تلاش بیشتر موفقیت بهدست خواهد آمد؛
- تنوع طلبی: پذیرفتن تنوع یک وظیفه اخلاقی و از ارزش های سازمانی است. استفاده از طیف گستردهای از استعدادها و نگرشها در تیمهای کاری به سازمان برای دستیابی به ارزشها کمک میکند. این تنوع در انتخاب جنسیت افراد، نژادها و.. باید مدنظر باشد.
چه کسانی ارزشها را تعریف میکنند؟
اینکه یک ارزش چگونه شکل میگیرد و تعریف میشود به فرهنگ سازمانی ارتباط دارد. اما بهطور معمول بسیاری از کسب و کارها از واحد منابع انسانی (HR) خود میخواهند تا مجموعهای از ارزش های سازمانی را بر اساس اهداف و استراتژیها تعیین کنند. البته در عمل، ارزشها توسط بنیانگذاران، مدیران ارشد و معدودی از کارکنان کلیدی تعیین میشوند.
برای اینکه ارزشهای سازمانی در کسب و کار پذیرفته و اجرایی شوند باید در فرآیندهای جذب و استخدام دقت کافی صورت پذیرد. استخدام افرادی که به این ارزشها باور داشته باشند، کمک زیادی به اجرای آنها در سازمان خواهد کرد. اجرای ارزش های سازمانی توسط کارکنان باید در ارزیابی، امتیازدهی و ارتقا آنها نیز مورد توجه قرار گیرد تا کارکنان ملزم به اجرای آن شوند.
سخن پایانی
در شرایطی که کسب و کارها نیاز به تصمیمگیریهای سخت دارند، ارزش های سازمانی مدیران و کارکنان میآیند. این ارزشها، رویههای مشخصی را به افراد فعال در یک سازمان نشان میدهند تا امکان تشخیص مسیر درست را داشته باشند.
جهت کسب اطلاعات و آگاهی بیشتر کلیک کنید.